|
FILOSOFIE
click here for english
Bij de reproduktie van een
muziekopname van akoestische muziek via luidsprekers is er maar één manier om dit korrekt te doen. De mythe dat er voor elk muziekgenre één type luidspreker bestaat is dan ook
kompleet uit de lucht gegrepen.
(Het wordt heel wat anders als
de muziek volledig "synthetisch" opgebouwd werd en er dus geen akoestische
referentie meer is. Dit soort muziek is meestal analoog gecomprimeerd .Op
volgende pagina's vindt u meer info over dit steeds groeiend probleem,ingegeven door de
platenmaatschappijen en hun marketeers die
willen dat hun artiest letterlijk 'opvalt' door luider te klinken)
(http://en.wikipedia.org/wiki/Loudness_war
http://www.turnmeup.org/
http://www.npr.org/blogs/monitormix/2009/11/the_death_of_mistakes_means_th.html?ft=1&f=15710080)
http://www.youtube.com/watch?v=-v6ML2DsBfA&feature=related
In tegenstelling tot muziekinstrumenten mag een
luidspreker géén eigen klankkleur hebben en moet hij alle frekwenties levenwaardig
weergeven en dit niet alleen op de as loodrecht op de luidsprekers maar
ook uniform in alle richtingen.
LINK luidsprekers zijn "room integrated" designs vanuit de optiek om
ook in de lage frekwenties een lineaire weergave te behouden .
"Room integrated" wil zeggen dat er rekening gehouden worden met het akoestisch
spiegeleffect van de kamer. Door de relatief kleine afmetingen van de doorsnee
kamer versus de golflengte van de lage frekwenties gaan bepaalde basfrekwenties
versterkt worden. (34 hz = 10 meter golflengte) Beeld u zich even in dat alle
wanden van uw kamer visueel spiegelend zouden zijn : hoeveel luidsprekers zou u
dan in al die reflecties zien vanop uw luisterpositie . Zo ook spiegelt de kamer
de weergave van lage frekwenties en "telt" ze op. Gevolg is dat
klassiek ontworpen luidsprekers (met metingen in dode kamer (http://en.wikipedia.org/wiki/Anechoic_chamber)
veel te veel lage bassen gaan weergeven zodra ze in een huiskamer geplaatst
worden.
Door dit in te calculeren in het ontwerp bevrijdt een LINK luidspreker zich van
het 'boemeffect'
Het zgn klassieke boemeffect bij veel luidsprekers kan even indrukwekkend zijn bij een eerste kennismaking
maar werkt vermoeiend en maskeert de subtiele weergave en nuancering van hogere frekwenties en daarmee ook het stereobeeld.
Het is niet de taak van de
luidsprekerfabrikant om de tekorten in de opnames of de gebruikte
aanstuurelectronica te compenseren. In de volksmond wordt er al eens gesproken
over een 'warme' luidspreker. De term 'warme' of 'kille' luidspreker zijn termen
uit het hifi jargon die wijzen op verkleuring, een vervorming van het
oorspronkelijke geluid.
Zowel de muzikanten als de opnameingenieur van akoestische muziek streven naar eenzelfde zuivere
weergave van de muziek.
Het argument dat elk individu een ander gehoor heeft en daarom een andere
luidspreker zou verkiezen klopt niet omdat de
gehoorsverschillen dezelfde blijven zowel bij de "live" beleving van
muziek als bij de reproduktie ervan.
De fabrikant moet trachten elke vorm
van kleuring tot het uiterste minimum te reduceren.
|
link m300 anno 1994 |
 |
link m23 anno 1986
|
|
Kastvorm
Bij LINK luidsprekers volgt de
vorm de functie. De bijzondere vormgeving die elk LINK model met zich meedraagt,
is ingegeven door maximale
esthetische maar ook akoestische integratie in de
luisterruimte.
De kastvorm speelt een belangrijke rol in de ongehinderde geluidsspreiding,
onafhankelijk van de weer te geven frekwentie.
We horen immers niet alleen het rechtstreekse geluid van de
luidsprekers maar de som van het rechtstreekse geluid en alle
reflecties in de luisterruimte.
Elk LINK model heeft een zeer uniform
geluidsspreiding onder een hoek van 120°
waardoor de totaalsom van het geluid zeer neutraal blijft.
Door deze uniforme spreiding ,
namelijk voor alle frekwenties gelijk, wordt niet alleen de luisterpositie onkritisch maar blijft de tonale balans
lineair waardoor de harmonische weergave van instrumenten , het timbre,
gerespecteerd blijft en de weergave niet aggressief gaat klinken. Daarenboven
lijkt het geluid niet rechtstreeks vanuit beide luidsprekers te komen maar
vanuit een " virtuele" ruimte rondom de luidsprekers.
LINK luidsprekers is steeds
haantje de voorste geweest, ook op het gebied van vormgeving. Het eerste LINK
model , het M21 model geintroduceerd in 1981 stond in schril kontrast met de
rectangulaire 'box' luidsprekers die toen nog de standaard vormgeving
uitmaakten.
Het M23 model ,
geintroduceerd in 1986, vandaag nog steeds erg gezocht, ging nog een drastische
stap verder.
Het B600 model, ontworpen in
1990 en in produktie gebracht in 1991, heeft de quasi perfecte vorm voor een
ongehinderde ruimtelijke weergave. Sindsdien werd de kogelvorm door vele
fabrikanten gekopieerd.
Het is ook die vormgeving die
in het meest recente model de k100 verder wordt uitontwikkeld door een hellend
front te introduceren waardoor weergave van de tweeter in tijd vertraagd wordt
om alzo een pulszuivere weergave te verkrijgen. De kast die opgebouwd wordt uit
CNC gefreesde elementen heeft ook aan de binnenzijde een optimale wandvorm
die resonanties onderdrukt door diffusie.
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
link b600 anno 1991 |
|
Kastafstemming
Elke luidspreker heeft een
optimaal volume dat afgestemd wordt op de basluidspreker.
LINK luidsprekers krijgen een dubbele afstemming : enerzijds wordt het intern
volume optimaal afgestemd op een diepe en pulszuivere basweergave, maar
anderzijds wordt de geluidscurve zodanig gemodelleerd dat de totale basweergave
en de harmonischen in het lage medium in de huiskamer lineair blijft
(room integrated design)
Luidsprekers, ontwikkeld in akoestische dode kamers, klinken 'boemerig' en
vermoeiend zodra ze in de
huiskamer worden opgesteld.
Het meest populair
toegepaste bass reflex principe, gebaseerd op de resonantie van een
helmhotz resonator ,is helaas een trade off tussen kwantiteit en
kwaliteit.Niet alleen zorgt het principe voor een langer uitslingeren
van de bas , maar daarenboven grijpt er nog een faseverschuiving plaats
waardoor ook de frekwentierespons onder de resonantiefrekwentie van het
systeem steil (18 db/octaaf) afneemt, wat een zeer onnatuurlijk effect
heeft.
Om die reden ben ik met
de nieuwste LINK ontwerpen teruggekeerd naar het allerbeste principe
voor een luidsprekerkast , nl de gesloten kast. Het ingesloten
luchtvolume werkt als een dempingsveer op de conus waardoor de
basweergave snel en geconotroleerd blijft, er geen faseverschuiving
plaatsgrijpt en de weergave veel geleidelijker afneemt in het laag wat
het plaatsen van de luidspreker in de huiskamer veel beter laat verlopen.
Luidsprekerunits en crossoverfilter
Ook hier gelden dezelfde regels.
De luidsprekerunits fungeren als een soort pomp die de lucht in trilling moet
brengen. Het is dus imperatief dat de conus of dome de minste fysieke
vervorming ondergaat bij deze actie.
Voor de hogetonen luidspreker wordt er gebruik gemaakt van een soepel opgehangen
ultralichte aluminiumdome,waarvan de spoel , badend in een warmtegeleidend
ferrofluidvloeistof, toelaat om onvervormd en ongeremd de luidste dynamieksprongen weer te
geven.
De kwaliteit van de geselecteerde
luidsprekerunits is zodanig dat het crossoverfilter eenvoudig en daardoor
pulszuiver (pure pulse control) kan gehouden worden. Minder componenten betekent méér transparantie.
Het crossoverpunt wordt kritisch gekozen om een optimale integratie van de
weergave van de units te verkrijgen en een uniforme spreiding van alle
frekwenties te garanderen. Dat verklaart de hoge mate van homogeniteit
en de optimale geluidsspreiding die zo kenmerkend is voor LINK waardoor de
luisterpositie tov de luidsprekers veel minder kritisch wordt en de bekende
hotspot kenmerkend voor vele luidsprekers verdwijnt.
Muzieksolisten lijken zich nu
virtueel in de ruimte te bevinden...
persartikels
Diskidee 2002
PURESOUND
|
